گام نخست سازمان ملل برای خلع سلاح هسته‌ای جهان

ديروز 123كشور به قطعنامه پيشنهادي اتريش، جمهوري ايرلند، مكزيك، نيجريه و آفريقاي جنوبي، رأي مثبت دادند، 16كشور رأي ممتنع دادند و 38 كشور هم رأي مخالف. هيچ‌يك از 9رژيم صاحب سلاح‌هاي هسته‌اي در جهان، يعني آمريكا، روسيه، چين، فرانسه، انگليس، هند، پاكستان، كره‌شمالي و اسرائيل به اين قطعنامه رأي مثبت ندادند.

قطعنامه مذكور از آنجا كه در يكي از كميته‌هاي تخصصي سازمان ملل به تصويب رسيده، الزم‌آور نيست اما يك‌ماه ديگر براي تصويب در مجمع عمومي مطرح خواهد شد و براساس آن، روند مذاكرات براي تهيه معاهده‌اي جهاني به منظور ممنوعيت نگهداري و توليد سلاح‌هاي هسته‌اي از بهار آينده آغاز خواهد شد. در متن اين قطعنامه آمده كه هدف از آن، تشكيل يك كنفرانس جهاني در سال 2017ميلادي براي مذاكره در مورد «يك سازوكار قانوني و الزام‌آور براي ممنوعيت سلاح‌هاي هسته‌اي است كه مي‌تواند به نابودي بشريت منجر شود».

مخالفان این قطعنامه مي گويند هر ساز و كاري در مورد سلاح هاي هسته اي بايد زيرمجموعه معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) قرار گيرد. طبق ماده 4 اين معاهده، صاحبان سلاح هاي هسته اي بايد به سمت برچيدن اين سلاح‌ها حركت كنند. كشورهايي كه قطعنامه اخير را تصويب كرده اند اما به عدم امضاي NPT از سوي هند، پاكستان، رژيم صهيونستي و كره شمالي اشاره كرده و استدلال مي كنند كه به دنبال يك معاهده جديد الزام آور براي خلع سلاح جهاني هستند.

طي ماه‌هاي اخير، نماينده استراليا در سازمان ملل به‌صورت فعال با نمايندگان كشورهاي مختلف براي تصويب اين قطعنامه جلسه داشته است. با اين حال، كشورهاي صاحب حق وتو اعلام كرده‌اند در نهايت به تصويب اين قطعنامه در سازمان ملل رأي منفي خواهند داد. موافقان آغاز مذاكرات براي خلع سلاح هسته‌اي جهاني مي‌گويند حتي اگر اين توافق به نابودي اين سلاح‌ها منتهي نشود، اما مي‌تواند يك استاندارد جديد در حقوق بين‌المللي براي بدنام كردن اين رژيم‌ها ايجاد كند و آنها را به سمت نابود‌كردن سلاح‌هايشان بكشاند.

• خاورميانه عاري از سلاح‌هاي هسته‌اي

كشورهاي عضو سازمان ملل ديروز در نشست كميته خلع سلاح و امنيت بين‌المللي سازمان ملل، قطعنامه «منطقه عاري از سلاح‌هاي هسته‌اي در خاورميانه» را نيز به تصويب رساندند. بر اين اساس مجمع عمومي سازمان ملل در يكي از نشست‌هاي آتي خود از كشورهاي منطقه خواهد خواست مفاد اين قطعنامه را به اجرا برسانند. حسين دهقاني، نماينده ايران در سازمان ملل، طي سخناني در اين نشست بر حمايت ايران از امحاي سلاح‌هاي هسته‌اي در خاورميانه تأكيد كرد و گفت كه ايران ٤٢ سال پيش خواستار چنين سازوكاري در خاورميانه شد اما رژيم صهيونيستي هميشه مانع تحقق اين امر بوده است.